Рубрика: Անգլերեն

Exam

  1. Choose the right option:

Only humans speak using words. But all species in the animal kingdom can communicate in one way or another. Maybe you have heard about the way bees dance around to send messages to each other and the way dogs bark in different ways to give warnings, to be friendly or to be playful.

But did you know about infrasonic communication used by elephants? This is how it works.

Humans hear low sounds like the bass notes in music or thunder rumbling in the sky. But we don’t hear sounds lower than these. However, animals such as elephants and hippos can hear much lower sounds than humans can. And what’s more, they can make sounds in that range as well, and they use them to communicate with each other. This is known as infrasound.

Another amazing thing about infrasound is that it travels over several kilometers. Sounds which have a higher pitch, like the ones people can hear, don’t travel well through walls, leaves, trees and so on, which is why we can’t hear sounds from more than 100 meters away. But infrasound is much ‘stronger,’ and things like grass and trees have no effect on it. Therefore it can travel much further. Elephants can hear infrasonic calls from four kilometers away.

There have been reports of people watching herds of elephants feeding or resting and then the elephants suddenly all charged off for no reason at all. They obviously heard a warning call from a long way away, but the people didn’t hear a sound. In places like a zoo or wildlife park where you can get nearer to animals, it is a bit easier to sense when infrasonic sounds are made. When you stand near mother elephants with their babies in a zoo you may notice a slight rumbling in the air every few minutes – not loud or strong, but clearly noticeable. This is infrasonic communication – the mother elephants ‘talking’ to their babies.

  1. The writer mentions bees and dogs…

a)  because they want to learn how they communicate.

b) as examples of animal communication.

c) because they use infrasonic communication.

2. Humans can hear …

a) lower sounds than elephants can.

b)sounds that travel long distances.

c)sounds with higher pitch.

3. Things like trees …

a) cause problems for low sounds.

b) ) cause problems for high sounds.

c) don’t affect sounds at all.

4. in places like zoos …

a) human can sense when infrasonic sounds are being made.

b) elephants don’t need to make infrasonic sounds.

c) it is easier than in wildlife parks to sense when elephants use infrasonic sounds.

  1. Write one word in each gap:

I’m very fond (5) …… my husband, William. I’ve been married (6) ….. him for over sixty years. I know he cares (7) …… me now just as much as when we first met all those years ago. I’d got lost, and I asked him for directions. He was so kind (8) ….. me. He offered to drive me wherever I wanted to go. It was love at first sight and since then my relationship (9) ….. him has always been wonderful.

William is proud (10) ….. my success as an artist, and he’s never been jealous (11) ….. my fame. I really admire him (12) ….. supporting me so much over the years. Every evening, we chat (13) ….. each other (14) ….. the day’s events. Of course, we do sometimes argue (15) ….. things. All couples do. But whenever I have an argument (16) ….. him, we soon start laughing and both apologize (17) ….. each other (18) …… getting angry. I can’t imagine life without him.

5. a) of              b) about      c) to          d) with

6. a)about        b) with        c) to           d) –

7. a) for             b) about      c) of          d) with

8. a)to                b)of             c) about    d) with

9. a) for              b)of             c) to           d) with

10. a)with            b) with        c) of            d)for

11. a)of                b)for            c) with        d)about

12. a) for              b) of             c) with       d)about

13. a) about         b) after        c)to            d)on

14.a) about        b)of              c)after       d)on

15.a)about         b)of              c)for           d)before

16.a) about        b)for             c)with        d)to

17.a) for              b)to              c)with        d)about

18.a)for               b)with           c)to            d)about

  1. Choose the right verb form:

Fishermen and sailors sometimes claim to have seen monsters in the sea. Though people often (19) ….. at stories told by seamen, it is now known that many of these ‘monsters’ which (20) …… at times are simply strange fish. Occasionally, unusual creatures (21) …… to the shore, but they are rarely caught out at sea. Some time ago, however, a peculiar fish (22)…… near Madagascar.

19. a) had laughed          b) are laughing              c) will laugh         d) have laughed

20. a)had been sighted  b) have been sighted    c) have sighted   d)will be sighted

21. a)were washed          b) wash                c) are washed        d) had washed

22. a) had been caught   b) has caught      c) was caught        d) caught

The summer school (23)—– to be as good as I (24)—–, and my English (25)—-       enormously. Maria and I had a great time while we (26)—– there, and made lots of new friends from all over the world .She was the last person I (27)—– to see.

23. a) will turn out    b) would turn out      c) has turned out      d) turned out

24. a) hope              b) had hoped            c) have hoped          d) was hoping

25. a) improved       b) is improving          c)will improve           d) has improved

26. a) are                b) will be                    c) were                     d) have been

27. a) expected       b) will expect             c) have expected      d) was expecting

  1. Read the text below and choose the word that best fits each space.

The name hamburger dates back to German immigrants (28) ————— to the USA in the 1880s. It’s only since 1902, however, that hamburgers have been (29) ——— in a bun. Before the 1920s, when the first chain of hamburger restaurants opened, most hamburgers were (30) ————— at home.

The fashion for hamburgers in Britain started in the 1950s, and by the 1970s hamburger restaurants had become some of the most fashionable in London. In the 1980s, McDonald’s decided to expand their operations (31) ————– the country and by the 1990s they had (32) ————– restaurants in most countries in the world.

Since 1980, people have begun to question the assumption that fast food, abd hamburgers in (33) ———–, are making progress.

28. a)running       b) driving      c) traveling     d) walking

29. a) drunk         b) served      c) closed        d) classified

30. a) cooked       b) taken        c) bought       d) brought

31. a) near           b) aside         c) away         d) outside

32. a) locked        b) made         c) opened      d) stopped

33. a) usual          b) practical     c) definite      d) particular

V.  Find the odd word.

34. He must have been gone downtown by train as his car was in the garage.

a) must          b) been        c) gone        d) the

35.How long can I keep on the book I took from you yesterday.

a) can            b)on              c) the            d) from

36.Although despite I wrote to him two months ago I have got no answer yet.

a) although     b) despite        c) to            d) no

VI.  Fill in the blanks with the word form that best fits each space.

(37)—- to tradition, the first American Thanksgiving was (38)— in 1621 by the English pilgrims who had founded the Plymouth Colony. The Pilgrim marked the (39)— by (40)— with their Native American guests who brought gifts of food as a gesture of goodwill. Although this event was an important part of American colonial  history,  there  is no (41)— that any of the participants thought of the feast as a thanksgiving celebration.

37.a)accordingly    b)accordance    c)according     d)accordant

38.a)celebrating     b)celebrated      c)celebration   d)celebrate

39.a)occasion        b)occasional       c)occasionally  d)occasionalism

40.a)feast              b)feasted             c)feastivity        d)feasting

41.a)evident           evidently              c)evidence       d)evidenced

VII.  Which of the options provided is the best choice for reported speech?

42.’’Yesterday Tom and I went to look at the rare plants,’’ said Jane.

a) Jane  said that the day before she and Tom went to look at the rare plants.

b) Jane said that she and Tom had gone to look at the rare plants the day before.

c) Jane told that she and Tom had gone to look at the rare plants the day before.

d)  Jane said to us that the day before she and Tom had gone to look at the rare plants.

43.’’You can keep that one if you like, Ann. I’ve got plenty of others’’, he said.

a) He told Ann she could keep that one if you liked as he had got plenty of others.

b) He told Ann she could keep that one if she liked as he had got plenty of others.

c) He told Ann she could keep that one if she liked as he has got plenty of others.

d) He told Ann she could keep that one if she  liked as he got plenty of time.

44. “I hope you’ll have a good journey. Don’t forget to send a card when you arrived,” he           said.

a) He said that he hoped I would have a good journey and reminded me to send a card  when I arrived.

b) He said that he hoped I had had a good journey and reminded to send a card when I arrive.

c) He said that he hoped I had had a good journey and reminded to send a card when I arrived.

d) He said that he hoped I would have a good journey and don’t forget to send a card when I arrived.

45. “What was she wearing when you saw her last?” the policeman asked.

a) The policeman asked me what she has been wearing when I had seen her last.

b) The policeman asked me what she had been wearing when I saw her last.

c) The policeman asked me what had she been wearing when I saw her last.

d) The policeman asked me what she was wearing when I saw her last.

46.”Could you sew on this button for me,” he asked me.

a) He asked if I can sew on that button for him.

b) He asked if I had been able to sew on that button for him.

c) He asked me to sew on that button for him.

d) He asked me to sew on this button for him.

VIII.   Which of the following questions are grammatically correct?

47. Which of the following questions is correctly formulated?

a) Does my sister have ever lived in the village?

b) Has my sister ever lived in the village?

c) Have my sister ever lived in the village?

d) Has my sister never live in the village?

48. Which is the best question for the underlined part of the sentence?

He likes to listen to the radio while he is writing.

a.    When does he like to listen to the radio?

b.    Why does he listen to the music?

c.    What does he do while he is writing?

d.    How often does he listen to the radio?

49. Which is the best question for the following sentence?

Yes, I asked him to help me while translating the article.

a)    What did you ask him to do while translating the article?

b)    What did you do while translating the article?

c)    Did you ask him to help you while translating the article?

d)    Who did you ask to help you while translating the article?

50. Which is the best ending for the following questions?

Neither your parents, nor your children know about it,——– ?

a)    did they

b)    do they

c)    don’t they

d)    didn’t they

Рубрика: Քաղաքագիտություն

Սահմանադրություն

Առաջին սահմանադրությունն Ամերիկայի Միացյալ Նահանգների 1787 թ. Սահմանադրությունն է, որը գործում է մինչ օրս՝ իհարկե, ավելի քան 200 տարվա ընթացքում կատարված էական փոփոխություններով։

Եվրոպայում առաջին սահմանադրություններն ընդունվել են 1791 թ.՝ նախ՝ այդ տարվա մայիսի 3-ին, Լեհաստանում, այնուհետև՝ նույն տարվա սեպտեմբերի 3-ին, Ֆրանսիայում։

Սակայն «սահմանադրություն» տերմինը շատ ավելի հին պատմություն ունի։ Ընդունված է ասել, որ տերմինը ծագում է լատինական «constitution» բառից, որը նշանակում է «սահմանում», «կառուցվածք»։ Իսկ դեռևս Ք.ա. 4-րդ դարում անտիկ հույն մտածող Արիստոտելը «սահմանադրություն» հասկացությունն օգտագործում էր պետության կառուցվածքի, պետական իշխանության արդյունավետ կազմակերպման, նրա՝ ժողովրդավարական և արդարացի լինելու մասին խոսելիս։ Հին Հունաստանում և Հին Հռոմում երկար ժամանակ սահմանադրություն էին կոչվում նաև կայսրերի, միապետների ընդունած իրավական ակտերը։

1920 թ. Հայաստանի խորհրդայնացումից, ապա նաև՝ 1922 թ. Խորհրդային Սոցիալիստական Հանրապետությունների Միության ստեղծումից հետո հայկական իրավական համակարգն ամբողջությամբ դարձավ Խորհրդային Միության իրավական համակարգի անբաժան մասը։ Խորհրդային շուրջ 70-ամյա պատմության ընթացքում Հայաստանի Խորհրդային Սոցիալիստական Հանրապետությունն ունեցավ երեք սահմանադրություն։ Առաջինն ընդունվեց 1922 թ. փետրվարի 3-ին ՀԽՍՀ բանվորների, գյուղացիների և կարմիրբանակայանինների դեպուտատների խորհուրդների առաջին համագումարում։ ԽՍՀՄ-ի և Անդրֆեդերացիայի կազմավորումից հետո ՀԽՍՀ սահմանադրությունը փոփոխվեց և լրացվեց, և 1925 թ.-ին ՀԽՍՀ խորհուրդների 4-րդ համագումարը վավերացրեց այդ փոփոխություններն ու լրացումները։ ՀԽՍՀ երկրորդ սահմանադրությունն ընդունվեց 1937 թ. մարտի 23-ին ՀԽՍՀ խորհուրդների 9-րդ արտակարգ համագումարում, իսկ երրորդը՝ 1978 թ. ՀԽՍՀ 9-րդ գումարման Գերագույն խորհուրդի արտահերթ նստաշրջանում։ Այնուամենայնիվ, ՀԽՍՀ սահմանադրությունները դժվար է գնահատել որպես Հայաստանի իրավական համակարգը բնորոշող երևույթներ, քանի որ դրանք ընդունվել էին համապատասխանաբար՝ Ռուսաստանի ԽՖՍՀ 1918 թ. սահմանադրության, ԽՍՀՄ 1924 թ., 1936 թ. և 1977 թ. սահմանադրությունների հիման վրա։ Հաշվի առնելով, որ խորհրդային Հայաստանը իր գոյության ամբողջ յոթանասունամյա ժամանակաընթացքում՝ եղել է խորհրդային Ռուսաստանին կամ վերջինիս գլխավորած Խորհրդային Միությանը ենթակա վարչաքաղաքական կազմավորում, ապա խորհրդային Հայաստանի սահմանադրությունը իրականում իրենից ներկայացնում էր խորհրդային կամ ռուսական կենտրոնական իշխանություններին ենթակա վարչատարածքային միավորի սոսկ ներքին վարչաքաղաքական կանոնադրություն։ Դա ակնհայտ է թեկուզ նրանից, որ այդ այսպես կոչված սահմանադրության մեջ չկար Հայաստանի սեփական արտաքին քաղաքականության, պաշտպանության, կամ ֆինանսակական համակարգի մասին որևէ դրույթ։

Հայկական իրականությունում առանձնանում է 5-րդ դարում Վաչագան թագավորի նախաձեռնությամբ ընդունված «Կանոնական սահմանադրությունը»։ Վաչագանը Նվարսակի 484 թ. պայմանագրից հետո Արցախ-Ուտիք իշխանությունը հռչակել էր որպես թագավորություն, որը ճանաչվել էր Պարսկաստանի կողմից։ Կանոնական սահմանադրությունը հատկանշական է այն առումով, որ մշակվել և ընդունվել է ժամանակի աշխարհիկ և հոգևոր իշխանության ներկայացուցիչների լայն ընդգրկմամբ։ Այդուհանդերձ, Վաչագան թագավորի Աղվեն ամառանոցում ընդունված Կանոնական սահմանադրությունը հիմնականում կարգավորում էր հոգևոր կյանքի հարաբերությունները։

Հայաստանի Սահմանադրությունը Հայաստանի իրավական համակարգի հիմքն է՝ երկրի հիմնական օրենքը, որին պետք է համապատասխանեն մյուս բոլոր օրենքներն ու իրավական ակտերը։ Սահմանադրությունը նաև արժեքաբանական-գաղափարական փաստաթուղթ է, որը սահմանում է հասարակության կազմակերպման ամենահիմնական սկզբունքները, որոնց գործնական կիրառմանը և ամրապնդմանը պետք է ձգտի պետությունը

Рубрика: հայոց լեզու և գրականություն

Մհեր ճյուղի

Միհրը հայոց դիցարանում լույսի և մաքրության աստվածն է։ Մհերը որոշ հատկանիշներով նման է իրեն։ Գյուղի ժողովուրդն իրենց բոլոր խնդիրներն ասում էին Մհերին, չնայած նրան, որ Մհերը տան փոքր որդին էր։

Խալդի աստվածը նույնացվում է առյուծի հետ։ Առյուծի պատճառով գյուղացիները չէին կարողանում ցորեն քաղել, հաց պատրաստել, որ սոված չմնային։ Այդ մասին իմացավ Մհերը և որոշեց արդար կերպով մենամարտել առյուծի հետ և նա հաղթեց առյուծին։ Մհերը շատ արդար և արժանապատիվ առաջնորդ էր և հենց դա էր պատճառը, որ գյուղի ժողովուրդը իրեն էին դիմում բոլոր հարցերով։ Նրա արդարությունը և արժանապատվությունը նաև երևաց առյուծի հետ կռվելու հատվածում, երբ նա չթողեց, որ ուրիշները խառնվեն մենամարտին, որ կռիվը լինի մեկը մեկի դիմաց։ 

Ասաց.— Ո՛վ որ էդ առյուծին թրով զարկեց՝
Ես կը թողնեմ առյուծն իր տեղ,
Ետ կը դառնամ էնոր վերան ու կը սպանեմ զէնի։

Մհերին ձի էր հարկավոր, որ կարողանար ազատ տեղաշարժվել, որովհետև նա այնքան ուժեղ էր, որ ոտքերը խրվում էին հողի մեջ։ Հողը մթնոլորի խորհրդանիշն է և նրան ձի էր հարկավոր, որ չխառնվեր մթնոլորտին և ձին լիներ նրանց միջև։

Մհերը շատ ուժեղ էր։ Մսրա Մեծ Մելիքը արդեն մեծ էր, որ տեսավ չի կարողանում հաղթել Մհերին, փորձեց խորամանկել։ Նա պայման դրեց Մհերի առաջ և Մհերը համաձայնվեց։

Ասաց.— Թե ես մեռնեմ՝
Զիմ թագուհին ու էրեխեք հանձնեմ քեզի.
Թե դո՛ւ մեռար՝ զքոն հանձնի մեզի։
Որ խալխ չ’ասի, մնացեր են որբ։
Մատներ կտրին, արուն արնի խառնեցին,
Պայման դրին, էղան աղբեր։

Մհերին կարելի է արդարացնել և մեղադրել։ Արմաղանն ասում էր, որ չգնա Իսմիլ Խաթունի մոտ, եթե գնա էլ չի կարող վերադառնալ տուն։ Մհերը նույնպես գիտեր այդ ամենը, բայց մյուս կողմից, նա պայման ուներ Մսրա Մեծ Մելիքի հետ և չէր կարող դրժել այն։ Մհերը գնաց, բայց վերջում հասկացավ իր սխալը։ Արդյունքում վճարեցին Մհերն ու Արմաղանը։ Նրանք ունեցան Դավթին, բայց մահացան։ 

Արմաղանին տղա էլավ։
Տարան կնքեցին, անուն դրին Դավիթ։
Տղան որ տուն բերին,
Մհեր ու իր կնիկ էրթմակոտոր էղան, մեռան։

Իսկ Իսմիլ Խաթունի համար ամեն ինչ ավելի լավ ավարտվեց։ Նա ուներ ժառանգ հզոր Մհերից, որն էլ իր նպատակն էր։

Ինն ա՛միս, ինն օր, ինը սհաթ որ լրացավ՝
Իսմիլ խաթունին տըղա մի էլավ.
Էնոր հոր հիշատակի համար
Տըղի անուն դրին Մըսրա Մելիք։

Рубрика: Պատմություն

Հայոց լեզու

1․ Երեսնիվայր պառկած էին ընտանիք ու հարազատներ ունեցող ծանոթ ու անծանոթ մարդիկ։-որոշիչԵրեսնիվայր պառկած էին ծանոթ ու անծանոթ մարդիկ, ովքեր ունեին ընտանիք ու հարազատներ:2․ Խեղճացած այս պարոնը մի՞թե երեկ հարթակից հոխորտացողը չէ։-ստորոգելիԽեղճացած այս պարոնը մի՞թե նա չէ, ով երեկ հարթակից հոխորտում էր։3․ Քո որոնածը ես չեմ, անշուշտ։-ենթակաՆա, ում դու որոնում էիր, ես չեմ, անշուշտ։4․ Այս իշխանիկն էլ ահա կցանկանա հաճոյանալ Արշակին՝ նրա արքունիքում պաշտոն ստանալու համար։-նպատակի պարագաԱյս իշխանիկն էլ ահա կցանկանա հաճոյանալ Արշակին, որպեսզինրա արքունիքում պաշտոն ստանա։5․ Գունավոր բծերով սփռոց հիշեցնող քարտեզի վրա նշված էին պատերազմի ուղիները։-նախադաս որոշիչԱյն քարտեզի վրա, որը հիշեցնում էր գունավոր բծերով սփռոց, նշված էին պատերազմի ուղիները։ 6․ Ես ուզում եմ ավելի շատ նորածինների լույս աշխարհ գալը։-ուղիղ խնդիրԵս ուզում եմ, որ ավելի շատ նորածիններ լույս աշխարհ գան։7․ Անդրանիկի հանձնարարականով Լևոնն ամեն օր գնում էր կայարան՝ օրվա նորություններն իմանալու։-նպատակի պարագաԱնդրանիկի հանձնարարականով Լևոնն ամեն օր գնում էր կայարան, որ օրվա նորություններն իմանար։8․ Խաչքարերի անտառը երևի Վարդանանց նահատակներն են՝ քարացումից ասես կենդանացած։-որոշիչԽաչքարերի անտառը երևի Վարդանանց նահատակներն են, որոնք քարացումից ասես կենդանացել են։9․ Արդյոք ինքը հանցանք չի գործում մարդու նկատմամբ՝ նրան դնելով այդ դժվարին ուղու վրա։-պատճառի պարագաԱրդյոք ինքը հանցանք չի գործում մարդու նկատմամբ, երբ նրան դնում է դժվարին ուղու վրա։10․ Հավատքի զգացողությունը նրանց դրդում է աշխարհն ազատելանհավատների տիրապետությունից։-հանգման խնդիրՀավատքի զգացողությունը նրանց դրդում է, որ աշխարհն ազատեն անհավատների տիրապետությունից։11․ Հայկական հեծելազորի ձիերը, վազքի հոտ առնելով, սկսեցին վրնջալ, բորբոքվել։-պատճառի պարագաԵրբ վազքի հոտ առան՝ հայկական հեծելազորի ձիերը սկսեցին վրնջալ, բորբոքվել։12․ Նա լռությամբ կուլ տվեց իր հասցեինասված դառը խոսքերը։-որոշիչՆա լռությամբ կուլ տվեց այն խոսքերը, որոնք ասվել էին իր հասցեին։13․ Նախքան շարժանկարի ցուցադրվելը բեմադրիչը հանդես եկավ մի ճարտար խոսքով։-ժամանակի պարագաՆախքան շարժանկարը կցուցադրվեր, բեմադրիչը հանդես եկավ մի ճարտար խոսքով։14․ Ազգի տունը քանդում է նրան արևելյան և արևմտյանհատվածների բաժանելը։-ենթակաԱզգի տունը քանդում է, այն որ նրան արևելյան և արևմտյան հատվածների են բաժանել։15․ Օ՜, հայե՛ր, ձեր արածն ամեն երևակայությունից վեր է։-ենթակաՕ՜, հայե՛ր, ինչ դուք արել եք, ամեն երևակայությունից վեր է։16․ Ճշմարտախոսության իր սկզբունքը այս անգամ էլ ամրապնդեց իրունեցած արիությունը։-որոշիչՃշմարտախոսության իր սկզբունքը այս անգամ էլ ամրապնդեց այն արիությունը, որ նա ուներ։17․ Այդ հուշակոթողին մոտենալիս օդը դառնում է թափանցիկ ու զով։-ժամանակի պարագաԵրբ մոտենում ենք այդ հուշակոթողին, օդը դառնում է թափանցիկ ու զով։18․ Մի առավոտ Անդրանիկը Երվանդին ուղարկեց կայազորի պետի մոտ՝ իրենց ձիերը տեսնելու։-նպատակի պարագաՄի առավոտ Անդրանիկը Երվանդին ուղարկեց կայազորի պետի մոտ, որ իրենց ձիերը տեսնի։19․ Լիովին ստափվեց՝ տեսնելով Միքայելին։-պատճառի պարագաԼիովին սթափվեց, երբ տեսավ Միքայելին։

Рубрика: Իրավունք

ՀՀ Վճռաբեկ դատարան

Հայաստանի Հանրապետության Վճռաբեկ դատարանը Հայաստանի բարձրագույն դատական ատյանն է, որի լիազորությունները սահմանվում են Հայաստանի Սահմանադրությամբ և օրենքով: Հայաստանում կա մեկ Վճռաբեկ դատարան, որը գտնվում է Երևանում: Դատարանի նպատակն է ապահովել օրենքի միատեսակ կիրառությունը և նպաստել իրավունքի զարգացմանը: Եթե բողոքարկում են վարչական կամ վերաքննիչ դատարանների դատական ակտերը, Վճռաբեկ դատարանը օրենքի սահմաններում կարող է այն վերանայել: Վճռաբեկ դատարանի ակտն օրինական ուժի մեջ է մտնում հրապարակման պահից, վերջնական է և ենթակա չէ բողոքարկման: Ներկայումս Վճռաբեկ դատարանը կազմված է դատարանի նախագահից, քրեական պալատից և քաղաքացիական և վարչական պալատից։ Քրեական պալատը կազմված է պալատի նախագահից և հինգ դատավորից, քաղաքացիական և վարչական պալատը՝ պալատի նախագահից և ինը դատավորից։ Դատարանը գլխավորում է նախագահը, օրենքով սահմանված լիազորություններով: Վճռաբեկ դատարանի նախագահն է Լիլիթ Թադևոսյանը:

Վճռաբեկ դատարանի նախագահը՝

  1. ապահովում է Վճռաբեկ դատարանի բնականոն գործունեությունը.
  2. հրավիրում և վարում է Վճռաբեկ դատարանի նիստերը.
  3. ՀՀ պաշտոնական տեղեկագրում հրապարակման է ուղարկում Վճռաբեկ դատարանի որոշումները.
  4. Վճռաբեկ դատարանի դատավորներին, օրենքով սահմանված կարգով, տրամադրում է արձակուրդ.
  5. վերահսկում է Վճռաբեկ դատարանի աշխատակազմի գործունեությունը.
  6. ներկայացնում է Վճռաբեկ դատարանն այլ մարմինների հետ հարաբերություններում.
  7. օրենքով նախատեսված դեպքերում և կարգով կարգապահական վարույթ է հարուցում Վճռաբեկ դատարանի պալատի նախագահի կամ պալատի դատավորի նկատմամբ.
  8. վարում է Արդարադատության խորհրդի նիստերը.
  9. իրականացնում է օրենքով իրեն վերապահված այլ լիազորություններ։

Վճռաբեկ դատարանի յուրաքանչյուր դատավորի համար նախատեսված են ավագ օգնականի և օգնականի մեկական հաստիքներ, որոնք օժանդակում են դատավորին իր լիազորությունների կատարման ընթացքում։ Դատավորի ավագ օգնականը նախապատրաստում է դատական ակտերի նախագծերը, ինչպես նաև իրականացնում է դատավորի այլ հանձնարարություններ։

Վճռաբեկ դատարանն ունի աշխատակազմ, որը ՀՀ Դատական դեպարտամենտի առանձնացված ստորաբաժանումն է և կոչված է ապահովելու դատարանի բնականոն գործունեությունը։ Աշխատակազմի իրավական վիճակն ու գործունեության կարգը սահմանվում են ՀՀ օրենքներով, աշխատակազմի կանոնադրությամբ, հիմնադրի որոշումներով (հրամաններով) և այլ իրավական ակտերով։

Դատարանի համակարգում կարևոր գործառույթ է իրականացնում Իրավական փորձաքննությունների վարչությունը։ Վերջինս իրականացնում է դատական ակտերի, որոշումների, և դատարանի այլ փաստաթղթերի նախնական փորձաքննություն և դրանց վերաբերյալ տալիս իր մասնագիտական կարծիքը։

Վճռաբեկ դատարանի աշխատակազմում գործում են Քրեական պալատի, ինչպես նաև Քաղաքացիական և վարչական պալատի գրասենյակներ, որոնք ստանում են դատարանի համապատասխանաբար Քրեական և Քաղաքացիական ու վարչական պալատներ ներկայացվող բոլոր փաստաթղթերը և դատական գործերը, ապահովում են փաստաթղթերի և գործերի գրանցումներն ու հանձնում հասցեատերերին, ստանում վերոնշյալ պալատներից առաքվող բոլոր փաստաթղթերը և դատական գործերը, գրանցում ու առաքում դրանք և այլն։

Վճռաբեկ դատարանի Ընդհանուր բաժինն իրականացնում է դատարանի նախագահին, ՀՀ դատական դեպարտամենտին և Վճռաբեկ դատարանի աշխատակազմի ղեկավարին հասցեագրված փաստաթղթերի արդյունավետ փաստաթղթաշրջանառությունը և ապահովում գործավարության կազմակերպումը, ստանում է դատարան ներկայացվող փաստաթղթերը և դատական գործերը, ապահովում է փաստաթղթերի և գործերի գրանցումներն ու հանձնում հասցեատերերին և այլն։

Рубрика: Լուսաբանումներ

Ռազմամարզական Ճամբար

Ռազմամարզական ճամբարի մեր առաջին օրը շատ հագեցած էր երկար բայց հաճելի ճանապարհից հետո մեզ սպասում էր շատին գյուղի դպրոցը իր աշակաերտներով։հասնելով շատին գյուղ մենք ծանոթացանք աշակերտների հետ և ընկերացանք ճանապարհին քանի որ նրանք մեզ ուղեկցում էին դեպի շատինավանք։

ճանապարհը երկար էր և մեզ խանգարում էր անձրևը սակայն մենք հասանք մեր նպատակին շատ գեղեցիկ համալիր էր ծանոթացանք վանքի հետ և նույնիսկ վանքի գաղտնի ապաստարանների հետ էլ ծանոթացանք շնորհիվ մեր շատինցի ընկերների։հետ գալու ճանապարհին նույն պես դժվարությունները շատ էին եղանակը խանգարում էր բայց մենք գնում ու գնում էինք։հաջորդիվ մենք ժամանեցիք արատես տեխավավորվեցինք մի լավ հանգստացանք և շատ հետաքրքիր զրուց ունեցանք մեր նոր հրամանատարի հետ։Հաջորդ օրը մենք շարժվեցինք արշակունի ռազմաբազա մեր հրամանատարի գլխավորոթյամբ։գեղեցիկ բնութունը և հաճելի եղանակը ավելի մեզ մոտիվացրեց որպեսի անցնենք մարտական գործողությունների։

պարապունքները տարատեսակ էին և շատ հետաքրքիր ասեմ որ ինձ շատ դուր եկավ այնտեղի ամեն ինչը և ես էլի ու էլի կգնամ արշակուն ռազմաբազա։գիշերը սկսվեց արդեն ավելի հետարքիր անցնել քանզի անցել էինք մարտական առաջադրանքների բազան էինք հսկում և պահպանում մինչ իմ դիրքը պահելու ժամանկաը ես անցա նոր գործի իսկ այդ գործի անուններ հետախույզ կարող եմ ասել որ ես իմ առաջադրանքը կատարել եմ սակայն ոչ մինչև վերջ։ այդ գիշերը նույն պես անցավ շատ լավ և հետաքրքիր։

Առավոտյան մարզանքից և նախաճաշից հետո շարժվեցինք հետ արատես որտեղ ունենալու էինք հյուրեր․ժամանելով արատես և զմայլվելով հրաշալի տեսարաներով անցկացրեցինք մեր օրը համատեղելով օկտակարը հաճելիի հետ․

Ահա և վերջին օրը շատ պրօդուկտիվ չորս որ եմ ունեցել և կարող եմ ասել այս բոլորը չէր լինի եթե չլիներ մեր հրամանատարը և ընկեր Վիկտորիան և այսպիսով շնորհակալություն նրան և մինչ նոր հանդիպում․

Рубрика: Անգլերեն

Tomato’s growing

Growing tomatoes is a simple and rewarding task, and more people should be
growing them. This paper walks readers through the main steps for growing
and maintaining patio tomatoes from a seedling.
The first step in growing tomatoes is determining if you have the appropriate
available space and sunlight to grow them. All tomato varieties require full
sunlight, which means at least six hours of direct sun every day. If you have
south-facing windows or a patio or backyard that receives direct sunlight, you
should be able to grow tomatoes. Choose the location that receives the most
sun.
Next, you need to find the right seedling. Growing tomatoes and other
vegetables from seeds can be more complicated (though it is not difficult), so I
am only discussing how to grow tomatoes from a seedling. A seedling, for those
who do not know, is typically understood as a young plant that has only
recently started growing from the seed. It can be anything from a newly
germinated plant to a fully flowering plant. You can usually find tomato
seedlings at your local nursery for an affordable price. Less than five dollars per
plant is a common price. When choosing the best seedling, look for a plant that
is short with healthy, full leaves and no flowers. This last point tends to be
counterintuitive, but it is extremely important. You do not want a vegetable
plant that has already started flowering in the nursery because it will have a
more difficult time adapting to its new environment when you replant it.
Additionally, choose a plant with one strong main stem. This is important
because the fewer stems that a tomato plant has, the more easily it can
transport nutrients to the fruit. Multiple stems tend to divide nutrients in less
efficient ways, often resulting in either lower yields or smaller fruit.

Рубрика: հայոց լեզու և գրականություն

Խաչատուր Աբովյան․Հացակեր փեշը Վերլուծական աշխատանք

Անիրավ աշխարքն՝ ախր ո՞վ չգիտի,

Որ լավ շորին միշտ գըլուխ վեր բերի:

Մեկ սարում, չոլում մեծացած օմքին,

Որ դեռ չէր խաբար աշխարքի բանին,

Էկավ մեկ քաղաք, չունքի հարուստ էր,

Տեսավ ամեն մարդ որ զարդարված էր,

Ինքն էլ սկսեց խասից, ղումաշից

Մեկ ձեռք շոր կարիլ, ու ոսկու թելից

Յախեն էլ կարիլ: Տեսնողի աչքը

Հետը գնում էր, ու նրա փառքը

Էնպես մեծացավ, որ մեծ ու պստիկ

Ո՛չ ցերեկն էին տալիս նրան մարդիք

Ո՛չ գիշերն հանգիստ, ու տանը թողում:

Հացի կանչում նրան, իրար ձեռից խլում:

Չունքի փալանը նոր էր ու թազա,

Ո՞վ չէր տալ պատիվ նրան համեշա:

Նա լսել էր, որ քաղաքի մարդը

Հացի քոռ կըլի, ու էս մոհբաթը

Որ տեսավ, մտքումն խիստ շատ զարմացավ:

Հրեշտակ են նրանք, էնպես, իմացավ:

Քիչ էր մնացել, իր էլած խելքն էլ

Տանիլ տա. Ջեբն հո՝ վաղուց դարդակվել:

Շուտով զգաստացավ, խելքը ժողովեց,

«Մեկ փորձեմ սըրանց, մտքումը ասեց,

Ու շորը փոխեց:

Քիչ քիչ գդակի փոստն դուս էկավ ծերիցը,

Մաշկի տակն էլ կախ մնացել կրընկիցը:

Չուխի հո՝ ամեն մեկ թևն ու յախեն

Էնպես գզգզվել, քըձըձվել ամեն,

Որ ուսերն ու լաշն բաց էին մնացել:

Հազար կարկատան քամակին կըպել:

Էլ ո՞վ էր գիժը, որ հաց տար նրան,

Բարի լիս տալն էլ ամոթ էր իրան:

Էս փորձն որ տեսավ, խելքը տեղն էկավ,

Քիչ քիչ ոտ ու գլուխ նորեց, զուգվեցավ,

Տեսնողն անկաջի տակը քորելով,

Ուսերն քաշելով, քուցին անելով,

Տեսավ նրա աչքը որ լիս ա էկել,

Սկսեց սուփրեն նորեն բաց անել:

Ւնչ տուն որ նրան սըֆթա կանչեցին,

Հետն էլ շատ ղոնաղ, մեծ մարդիք կային:

Սուփրեն որ նրանք բաց արին, նստեցին,

Հաց ու կերակուր առաջներն դըրին:

Ամենն էլ իր ձեռն ամանին տվեց,

Փորը հո վաղ էր նրանց անում վեց վեց:

Աման ու բերան ճամփեն բաց արին.

Մեր նոր ղոնաղին հըլա մտիկ չարին:

Քանի շիլափլավն տաք տաք էր դրած,

Տոլմեն, խաշլամեն, որ դեռ չէր էկած,

Հանկարծ մեկի աչքն ընկավ          նըրա վրա.

Տեսավ որ փեշն է ձեռին բռնել նա,

Ամանի պռնկին դընում ու ասում,

«Փե՛շ՝ հաց կե՛ր, քեֆով, ի՞նչ ես վախենում,

Քեզ են էս պատիվն տալիս էս մարդիք,

Ինձ հո չեն սիրում էս շատ պատվելիք:

Կե՛ր ու գլուխդ ա՛ռ, փախչինք սրանցից:

Թե չէ՝ տըված հացն կառնին մեզանից,

Դու որ կտրատվիս, ոչինչ դարդ չունիմ,

Ես կմնամ ցխումն, էստուց ես փախչիմ.

Մարդին մարդ շինողն որ շորն է էլած,

Գնա՛նք մեր սարը, անիծվի էս հացն»:

Պավածքը մի քաղաքի մասին է որտեղ մի հարուսը է գալիս նա աննման էր մեծ ու պստիկ նրան հանգիստ չէին տալիս Չունիք փալանը նոր էր ։Սակայն շուտով նա հասկանում է ամեն բան․վերջում արդեն նրան պատիվ են տալիս տալիս են և առակի իմ կարծիքով ամենա գեղեցիկ մասը դա վերջին հատվածներ

Մարդին մարդ շինողն որ շորն է էլած,

Գնա՛նք մեր սարը, անիծվի էս հացն

Рубрика: Էկոլոգիա

Ատոմային աղետներ

Ատոմային աղետները տարբերվում է իր տեսակով բոլոր աղետներց իր անդառնալի հետեվանքներով․Ատոմային աղետը անհամաչափ շատ մարդկային կյաքեր կարող է խլել և իհարկե բացի մարդկայինից նաև աղետի տարածաշրճանը կարող է աղտոտել և փչացնել ամենա քիչը եռեսուն տարով․Ատոմային աղետի պատճառով կարող են լինել նաև տարբեր հիվանդություներ արագ զարգացումը․

Ատոմակայաները մեր երկրագնդում շատ են և վտանգավոր քանզի դրա պայթյունը կբերի Ատոմային աղետի այդպիսի մի դեպք կարող եմ արանձնացնել Չեռնոբիլի վթարը․Չեռնոբիլի ատոմակայանի վթար 1986 թվականի ապրիլի 26-ին Ուկրաինաում Չեռնոբիլի չորրորդ էներգաբլոկի վթար։ Տեղի է ունեցել ռեակտորի պայթյունի հետևանքով և շրջակա տարածքները ենթարկել է ռադիոակտիվ ճառագայթման։ Վթարը ամենախոշորն է իր հետևանքներով ատոմային վթարների մեջ։ Ավերածությունը պայթուցիկ բնույթ էր կրում, ռեակտորը ամբողջությամբ ավերվել է, և շրջակա միջավայր արտանետվել են մեծ քանակությամբ ռադիոակտիվ նյութեր։ Այս վթարը ատոմային էներգետիկայի պատմության մեջ ամենախոշորն է ինչպես զոհերի քանակով, այնպես էլ տնտեսական վնասով։ Վթարից հետո առաջին երեք ամիսների ընթացքում մահացել է 31 հոգի, իսկ ճառագայթման հետևանքները, որոնք բացահայտվել են 15 տարիների ընթացքում, դարձել են 60-80 մարդու մահվան պատճառ։ 134 մարդ տարբեր աստիճանի ճառագայթային հիվանդություն են ստացել, ավելի քան 115 հազար մարդ տարհանվել է 30 կիլոմետրանոց ճառագայթման գոտուց։ Հետևանքների վերացման համար մոբիլիզացվել են նշանակալի ռեսուրսներ, ավելի քան 600 հազար մարդ մասնակցել է վթարի հետևանքների լիկվիդացման գործում։

Рубрика: հայոց լեզու և գրականություն

Աշխարհիս մեջ ես էլ մե օր ․․․

վերլուծական աշխատանքներ 1

Աշխարհիս մեջ ես էլ մե օր կանցնեմ անդարձ ու կերթամ,
Ես չեմ նայի, չեմ պահանջի ես փառք ու վարձ— ու կերթամ։

Աշուղ Սայաթ-Նովի նման ես էն գլխեն իմացա,
Որ աշխարհում փուչ է ամեն երազ ու լաց — ու կերթամ։

Էն էլ, որ ես իմ վառ սրտով ու կարոտով սիրեցի —
Քամուն կտամ, կմոռանամ ամեն մի հարց — ու կերթամ։

Ու գոզալի պատկերքը վառ, դեմքը մախմուր[1] ու անուշ
Կմոռանամ… կառնեմ խոնավ, հողե մե բարձ ու կերթամ։

Կյանքիս նման հեռու մարդիկ, անանուն ու անծանոթ,
Ձե՛զ կթողնեմ երգերս այս՝ կյանքս երազ — ու կերթամ։

Եղիշե Չարենց, հայ բանաստեղծ, գրող և թարգմանիչ, հրատարակիչ։ ԽՍՀՄ գրողների միության անդամ 1934 թվականից։ ԽՄԿԿ անդամ 1918 թվականից։

Չարենցը այս բանաստեղծությունը գրելուց երևում է ինչ հօգեբանական շատ բարդ ժամանակներում է գրել․ԵՎ նրա վերջին տողերը ամենից լավնեմ համարում և ամենից ճիշտնեմ համարում․Ընդանրապես ԽՍՀՄ ի ժամանակ դժվար էր գրելը ստեղծագործելը և կարծիք արտահայտելը․